Zweten, benauwdheid, roodheid, duizeligheid, hogere bloeddruk; dit zijn bekende verschijnselen bij warm weer. Als je oververhit raakt, kun je tevens last krijgen van spierkramp, hoofdpijn, concentratieverlies, misselijkheid, braken, wankelheid en flauwvallen. De warmteafvoer verloopt namelijk niet goed als het buiten te warm is. Een ander bekend verschijnsel van oververhitting is hitte-oedeem: zwelling van lichaamsdelen door vochtophoping die o.a. ontstaat door:

• Uitzetting van de vaatwanden (vasodilatatie)
• Grotere doorlaatbaarheid van de vaten
• Ietwat toenemende bloeddruk 
• Verlies van vocht & zout door (overmatige) transpiratie
• Langdurig in dezelfde (ongemakkelijke) houding staan & zitten
• Beduidend vaker en langer lopen dan anders

Vochtstapeling door toedoen van warmte wordt ook wel hitte-oedeem genoemd. Deze oedeemvariant manifesteert zich met name in de handen, enkels en voeten en is ‘pitting’ van aard; er kan dus altijd een putje in worden geduwd.

Zelfzorgmaatregelen

de volgende maatregelen kunnen oedeem of vochtophoping helpen verminderen en voorkomen dat het terugkomt. Voordat je deze zelfzorgmaatregelen toepast, is het verstandig om met je huisarts te bespreken welke geschikt zijn voor je.

Beweging

Bewegen en gebruikmaken van de spieren in het deel van je lichaam waar het oedeem zich voordoet, met name je benen, kan helpen de overtollige vloeistof naar je hart terug te pompen. Vraag je arts of fysiotherapeut naar oefeningen die je kunt doen en die de zwelling kunnen verminderen.

Hoger leggen

Houd het gezwollen deel van je lichaam meerdere keren per dag boven het niveau van je hart. In sommige gevallen kan het helpen om het aangetaste lichaamsdeel tijdens het slapen hoge te leggen.

Massage

Door het getroffen gebied naar je hart te strijken met een stevige, maar niet pijnlijke druk (massage), kan het overtollige vocht uit dat gebied worden verplaatst.

Compressie

Als een van je ledematen last heeft van oedeem, kan je arts je aanbevelen compressiekousen, een polsbrace met compressie of compressie arm sleeves te dragen, meestal als de zwelling is afgenomen teneinde verdere zwelling te voorkomen. Deze kleding houdt druk op je ledematen waarmee voorkomen wordt dat vloeistof zich in het weefsel verzamelt.

Bescherming

Houd het getroffen gebied schoon, vochtvrij en voorkom verwondingen. Een droge, gebarsten huid is meer vatbaar voor schaafwonden, snijwonden en infecties. Draag altijd bescherming aan je voeten als dat de plek is waar de zwelling meestal optreedt.

Verminderde zoutinname

Volg de adviezen op van je huisarts over het beperken van het zout dat je gebruikt. Zout kan vochtretentie verhogen en oedeem verergeren.

Prognose

De prognose is afhankelijk van de onderliggende oorzaak, maar is over het algemeen erg goed. De meeste vochtretentie (oedeem) wordt veroorzaakt door te lang staan op een warme dag, vooral als je te zwaar bent (dus bij overgewicht/obesitas).

Preventie

Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak van oedeem en vochtophoping te vinden en proberen deze zo mogelijk aan te pakken. Idiopathisch oedeem heeft geen specifieke oorzaak, maar komt niet vaak voor. De beste aanpak is om regelmatig te lopen, overgewicht te voorkomen en voeten op een voetenbankje te plaatsen tijdens het rusten.