Obesitas of zwaarlijvigheid betekent dat je te veel lichaamsvet hebt ten opzichte van de norm voor je leeftijd en je geslacht. Het wordt beschouwd als een langdurig probleem dat vaak start op jonge leeftijd. Vaak heeft obesitas verstrekkende fysieke en psychologische gevolgen. Het is een medisch probleem, omdat zwaarlijvige mensen vroeger sterven dan gemiddeld. Dit komt doordat zij vaker kampen met hart- vaatziekten (hartinfarct of beroerte), diabetes, longziekten, artrose, leverziekten en andere aandoeningen. Daarom is het belangrijk om overgewicht te voorkomen of het op een zo jong mogelijke leeftijd aan te pakken.

Naast te veel eten en/of een verkeerde voedingsgewoonte, leiden nog andere zaken tot overgewicht of zwaarlijvigheid. Maar wanneer weeg je te veel?

Wat leidt tot overgewicht en zwaarlijvigheid? 

Te veel eten 

Je kent ongetwijfeld het gezegcde: ‘ieder pondje gaat door het mondje’. Je neemt met andere woorden meer energie in dan je verbruikt. Het teveel wordt als reserve opgestapeld in vetcellen. 

Verkeerd eten of een verkeerde eetgewoonte 
Sommige mensen eten niet te veel. Maar hetgeen wat ze eten, kan een verkeerde keuze zijn. Zo kan iemand kiezen voor een vet- en of suiker rijke voeding. Hierdoor krijgt deze persoon niet het gevoel dat hij te veel gegeten heeft. Maar hetgeen wat hij gegeten heeft is te calorierijk waardoor het gewicht ook kan toenemen.

Het leefmilieu 

Onze maatschappij stimuleert de ontwikkeling van obesitas. Door het drukke levensritme, de onevenwichtige voeding en de sociale en professionele druk wordt de ontwikkeling van obesitas in de hand gewerkt. Men trekt minder tijd uit om de maaltijden te bereiden en om te eten of men slaat bvb het ontbijt over. Dit in combinatie met een tekort aan fysieke beweging kan serieuze gevolgen hebben voor het lichaamsgewicht. 

Genetische factoren 

Twee personen met dezelfde lichaamslengte kunnen een ander gewicht hebben, hoewel ze evenveel calorieën innemen. Het zijn de genetische factoren die bepalen of iemand al dan niet voorbeschikt is om zwaarlijvig te worden. Personen die aanleg hebben om dik te worden, moeten dus extra goed op hun voeding letten. Meestal is het niet enkel de aanleg om dik te worden, maar de combinatie met slechte voedingsgewoonten die zwaarlijvigheid veroorzaken. 

Psychosociale factoren 

Stress en emoties (angst, depressie) kunnen aanleiding geven tot de ontwikkeling van obesitas. Sommige personen zoeken en vinden troost in eten. De psychologische gevolgen van obesitas, zoals sociale uitsluiting of het zich niet goed in z’n vel voelen, kunnen op hun beurt de stress van de persoon verergeren. Hierdoor zoekt men toevlucht tot eten en ontstaat een vicieuze cirkel. 

Andere factoren

Daarnaast kunnen andere factoren ook een rol spelen zoals bepaalde geneesmiddelen of bepaalde ziekten.

Risico’s

De gevolgen van overgewicht (en vooral obesitas) zijn aanzienlijk en hebben invloed op de algehele gezondheid en levensduur van mensen. Zo kan overgewicht en obesitas een (mede)oorzaak van verschillende gezondheidsproblemen en aandoeningen, zoals:

• Diabetes (type 2)
• Bepaalde vormen van kanker
• Galstenen
• Spataderen en aderverkalking
• Hoge bloeddruk
• Hersenbloeding
• Hartinfarct
• Trombose
• Artrose
• Aandoeningen aan spieren en gewrichten

Hier houdt het lijstje echter niet op. Zo kan ernstig overgewicht (obesitas) ook leiden tot slaapproblemen, slaapapneu, menstruatiestoornissen, psychosociale problemen (pesten), onvruchtbaarheid, slaapproblemen, jicht en ademhalingsproblemen. Kortom, het is duidelijk dat overgewicht – en in het bijzonder obesitas – bijdraagt aan een verminderde kwaliteit van leven.

Trucjes bij overgewicht en obesitas 

Heb je toch nog moeite met gezonder leven? Probeer dan onderstaande trucjes toe te passen:

• Als je zin hebt in zoetigheid, neem dan een pepermuntje. De frisse smaak leidt af van de behoefte aan zoetigheid. Dit geldt ook voor kauwgom.
• Drink veel water waardoor je een ‘vol’ gevoel krijgt. Bovendien is water goed voor de stofwisseling.
• Beloof jezelf iets leuks als je in dingen geslaagd bent. Trakteer jezelf op een middagje shoppen of ga lekker een avond naar de film. Je hebt het tenslotte verdiend!
• Vertel iedereen, die het maar weten wil, dat je aan je gewicht aan het werken bent. Sociale steun kan je wel gebruiken en de controle helpt om vol te houden.
• Ga nooit een supermarkt in met een lege maag. Je koopt dan veel sneller producten die je helemaal niet nodig hebt. Maak een boodschappenlijstje waar je je aanhoudt. Kinderen die snoep willen? Spreek thuis met je kinderen af wat je gaat kopen en welke producten ze mogen uitkiezen.