Spierspasmen zijn pijnlijke aanhoudende spiersamentrekking (contractie) na inspanning met verharding, waarbij het onmogelijk is deze te relaxen. Vaak uit het zich in een meer of minder plotselinge heftige en vaak zeer pijnlijke onwillekeurige spiercontractie, zowel van de gestreepte als van de gladde musculatuur, te onderscheiden in een aanhoudende, tonische en een intermitterende, clonische vorm.

Oorzaak van spierspasmen

Er zijn verschillende oorzaken van spierspasmen, en elk hangt af van de uitlokkende factoren, het deel van het lichaam waar het zich voordoet en de omgeving waarin je lichaam zich bevindt.

Overbelasting

Spierspasmen kunnen optreden wanneer een spier te veel of te intensief wordt gebruikt, vermoeid is, eerder verwond is geraakt of gespannen is. De spasmen kunnen optreden als de spier overbelast is of als deze gedurende een langere periode in dezelfde houding is gehouden. In feite beschikt de spiercel niet langer over energie en vloeistof, wat resulteert in een krachtige samentrekking. Deze spasme kan een deel van een spier, de hele spier of zelfs aangrenzende spieren omvatten. Hardlopers kunnen last krijgen van spierkrampen.

Nieuwe sportoefeningen

Onbekende sportactiviteiten of -oefeningen kunnen ook spierkrampen veroorzaken. Buikkrampen kunnen bijvoorbeeld optreden door plotseling veel sit-ups te doen terwijl je dit normaal nooit doet.

Uitdroging

Uitdroging en elektrolytentekort kan leiden tot spierspasmen en krampen. Je spiercellen hebben voldoende water, glucose, natrium, kalium, calcium, en magnesium nodig voor de eiwitten actine en myosine die een gecoördineerde samentrekkingen van spieren mogelijk maken. Een verstoring of tekort kan leiden tot spasmen.

Onder: een door aderverkalking aangetaste slagader / Bron: Teguh Mujiono/Shutterstock

Slagaderverkalking

Atherosclerose of slagaderverkalking kan ook leiden tot spierspasmen en krampen, omdat er onvoldoende bloedtoevoer en voedingsstoffen aan de spier worden afgeleverd. Perifeer vaatlijden kan de bloedstroom naar de benen verminderen, waardoor de benen pijn krijgen bij activiteit. Er kunnen ook spierkrampen optreden.

Nachtelijke krampen

Kuitkrampen worden vaak gezien bij lichaamsbeweging, maar krampen kunnen ook ‘s nachts worden waargenomen in de kuit- en teenspieren. Intensief sporten of extreem spiergebruik door een andere activiteit, kunnen dit uitlokken.

Chronische nek- en rugpijn

Chronische nekpijn en rugpijn kan leiden tot terugkerende spierspasmen. Grote spiergroepen vormen de romp, inclusief de nek, borstwand, bovenrug, onderrug, armen en benen. Spasmen in deze spieren kunnen het gevolg zijn van een verwonding of ze kunnen zich in de loop van de tijd ontwikkelen als gevolg van veranderingen in de wervelkolom door artritis. Overgewicht en obesitas kan overbelasting en spanning veroorzaken van de belangrijke spiergroepen van de romp, resulteren in spierkrampen in de nek en boven- en onderrug.

Systemische ziekten

Systemische ziekten zoals diabetes, bloedarmoede (laag aantal rode bloedcellen), nieraandoeningen en schildklier- en andere hormoonproblemen zijn ookmogelijke oorzaken van spierspasmen.

Aandoeningen van het zenuwstelsel

Ziekten van het zenuwstelsel, zoals amyotrofische laterale sclerose, multiple sclerose (MS) of ruggenmergletsel, kunnen in verband worden gebracht met spierspasmen.

Hoe behandelen?

Voldoende drinken
Voorkomen is beter dan genezen, zo luidt het spreekwoord. Aangezien spierspasmen vaak worden geassocieerd met uitdroging en verstoringen van de elektrolytenbalans, is het belangrijk om het lichaam goed gehydrateerd te houden.

Voorbereiding
Spieren moeten ook worden voorbereid op de activiteit die van hen verwacht wordt.Een goede warming-up is belangrijk en dat geldt niet alleen voor sportactiviteiten maar ook voor het verrichten van zware arbeid. Sluit altijd af met een goede cooling-down, waarin je je lichaam tot rust brengt.

Verkrampte spier rekken
Mocht een grote skeletspier getroffen worden door een spasme, probeer dan om de spier voorzichtig in de lengte te rekken om de spasmencyclus te doorbreken en de acute situatie op te heffen. Door te proberen de verkrampte spier te rekken, doorbreek je de opgetreden reflex zodat de spiervezels weer in hun normale patroon gaan aanspannen en ontspannen.

Onderliggende oorzaak behandelen
Verdere behandeling zal afhangen van de onderliggende oorzaak van de spierspasmen. Voor spieren die beschadigd of gespannen zijn, kunnen pijnstillers en spierverslappers op korte termijn de klachten verlichten. De behandeling van spierspasmen van glad spierweefsel, hangt af van de onderliggende oorzaak.

Hebt u last van spierspasmen (spiertrekkingen)? Neem contact met ons op voor de bijhorende therapie.